بیکاری شدید و نبود اشتغال برای بخشی مهم از نیروی کار ، نمایشگر نابسامانی اوضاع اقتصادی ایران است . این روز ها انتخابات ریاست جمهوری آغاز می شود و مثل همیشه سیاستمداران هر کدام راه حلی را وعده می دهند . آنها که با این قلم آشنایی دارند در یافته اند که نویسنده ، حل مساله به دست سیاستمداران را دشوار میداند و راه حلی که او نشان می دهد در قدم اول ، دگرگون شدن طرز نگاه  اقتصاد دانان ایرانی به درآمد حاصله از منابع نفت و گاز  ایران است . متاسفانه غفلت اقتصاد دانان ، از نیم قرن پیش تا کنون ، سیاست در ایران را با مصیبت روبرو ، سیاستمداران را در میدان اقتصاد با عدم توفیق مواجه نموده است ، بی آن که  در این مدت حتی یک بار یک اقتصاد دان رسمی در کشور مورد مواخذه قرار بگیرد و یا آن که مواجه با یک نقد جدی باشد .  

    هر که ناموخت از گذشت روزگار           نیز ناموزد زهیچ آموزگار *   

در روزگار ما اقتصاد جهان با نفت گره خورده است.  تولید و حمل و نقل که  مهم ترین فعالیت های اقتصادی محسوب می شوند با رونق گرفتن استفاده از نفت ، نسبت به گذشته بسیار تحول یافته و در سایه این تحول چهره ای دیگر از تمدن بشرترسیم شده است. می بینیم گذشته چه بود و روزگار امروز از برکت نفت چگونه پیش می رود . از طرفی بود و نبود نفت در سر زمین ها و کشورهای مختلف به یک اندازه نیست . میان کشورهای صاحب نفت و کشورهای بدون نفت  تفاوت ها و تمایزهاست .  پراکندگی ناموزون ذخائر نفت در سطح جهان حیرت انگیز است . قریب به 60 در صد از ذخایر  شناخته شده نفت ، در مناطق اطراف خلیج  فارس و یا اگر دقیق تر بگوییم در خاور میانه نهفته است .وسعت این مناطق فقط چند در صد از وسعت کل جهان و این وضع، منطقه را از دیگر مناطق جهان متمایز کرده است .

این نقد متوجه دوستانی است که با عنوان اقتصاددان در جامعه ما شناخته می شوند و همه ما با نام و نشانشان آشناییم . این گروه از عالمان هموطن ، راه فرار از مهلکه اقتصاد نفت را پس از سال های طولانی هنوز  به مردم نشان نداده اند . آنها در انجام مسئولیت خود تقصیر می کنند  و چه بسا ممکن است با خونسردی دیگران را تقصیر کار بدانند . اگر کمی صبور باشید نشان خواهم داد که در متهم ساختن این عالیجنابان ابداً راه افراط نرفته ام .

      جناب رییس جمهور اعلام نموده اند که سهم نفت در بودجه سال 95 فقط بیست و پنج در صد است . این مطلب که ایشان گفته اند  ، در اصل برخاسته از سوء تفاهمی تاریخی است .همان سوء تفاهم  تاریخی که در مبحث حقوق مردم ،مناسبات مالی دولت و ملت ایران را ناروشن نموده است .

نازیبایی شتر را از قدیم شمرده اند .مثلاً اگر یکی بیاید و از زشتی لوچه اش بگویدمردم می گویند کجای کاری ، کجای شتر زیباست که لوچه اش نازیباست ؟  

حالافرض کنید شتری با کوهان کج پیدا شود، حتماً انتظار دارید که شخص عیب جو اول همین عیب را ببیند ، اما اگر  برخلاف انتظار اینطور نشد و او  کوهان یک طرف افتاده را اصلاً تشخیص نداد ، آن زمان می گویید: آقای محترم شما اصلاً شتر شناس نبوده و نیستید و بعد با پوزش از حافظ شیرازی خطاب  به او چیزی خواهید گفت مثل این : شتر شناس نه ئی جان من عیب ها اینجا است !!                               

پیش زمینه و یا پیش درآمد همه انقلاب ها، بحران های عمیق اجتماعی اند . فهم انقلاب و راه عبور را، روشنفکران با درک و فهم خود از بحران، به مردم نشان می دهند. در انقلاب مشروطه متفکرین و روشنفکران در تنویر افکار مردم کوشیدند و امروز نتایج آن ، برای همه ملموس و صحت آن  قابل ارزیابی است .

سخن از بحران و بعد سخن از انقلاب پیش کشیدیم . زیرا در ادامه بحران است که کار به انقلاب می کشد . مهم آن است بدانیم بحران چیست و چرا آمده ؟ روشنفکران همیشه پاسخگوی همین پرسش اند .
  بحران های کوچک  همگام با اصل بحران،گاهی عرضه اندام می کنند  اما این بحران ها زمینه ساز اصلی انقلاب شناخته نمی شوند. بحران های کوچک  فقط در حکم چاشنی انفجاری عمل می کنند .
بحران عقب ماندگی و فقر ، پیش از انقلاب مشروطه ، استیلای دراز مدت بر کشور داشت و بحران غالب  همین بود ، بحران ناشی از ترور ناصرالدین شاه  چاشنی انقلاب مشروطه شد.
 انقلاب مشروطه گام بلندی برای فرار از استبداد مطلق شد، گرچه  مانعی دیگر یعنی نظم فئودالی، بر سر جای خود باقی ماند، اما این مانع، با ظهور رضاشاه و سلطنت پسرش، به تدریج ضعیف شد و با ظهور انقلابی دیگر در ایران در سال 57  به نحوی کامل ریشه کن شد .در تمامی این دوران روشنفکران ایرانی، اصل بحران را، متفق القول ، به  فقر فاحش و به عقب ماندگی نسبت داده اند .
   سخن از انقلاب 57 پیش آمد، آیا یه راستی بحران غالب در انقلاب 57 را تا کنون شناخته ایم ؟ آن چه تا کنون در شرح  انقلاب گفته شد، آیا تصویری درست از اصل بحران که به  انقلاب 57  منجر شد ،برایمان ترسیم می کند ؟
 باید اعتراف کنیم عمق اختلاف نظر ها در پاسخ به این پرسش حیرت انگیز است 

بدون تردید آقایان معرف حضور همه  هستند . آن ها از رجال علمی کشور محسوب می شوند . گهگاه اظهارات ایشان و افاضاتشان را در روزنامه ها وسایر رسانه ها شاهدیم . بسیاریشان استاد دانشگاه اند بعضی شان مدیرکل سابق و کمترینشان کارشناس معرفی می شوند . مردانی با مو های سفید و سنین بالای هفتاد هم در میانشان پبدا می شوند . ده ها سال است که حرف های یکنواخت و تکراری و بدون تاثیر آقایان از بلندگوها و روزنامه ها بگوش مردم می رسد . چند چیز را همیشه و در همه حال  بی ثمر تکرار و تکرار می کنند . دست واسطه ها را قطع کنید!   سیاست های اقتصادی را نه آن طور بلکه اینطوری کنید ! دولت را کوچک کنید ! تولید داخلی را حمایت کنید ! خصوصی سازی را رعایت کنید ! واردات را کم کنید ! صادرات را زیاد کنید و گاه هم می گویند قند را خوردیم و قند شیرین است !!

 این آقایان کم و بیش چهل سال است که حرف می زنند و نقد می کنند. حرفشان بعد از چهل سال همان است که بود و تغییری هم در رفتارمخاطبان پدید نیاورده است . مخاطبان این آقایان فقط مسئولین سیاسی و اداری نیستند بلکه توده مردمند که از حرف های تکراری و بی تاثیرشان خسته شده اند .