چند روز پیش متوجه شدم که آقای دکتر زیبا کلام بیان استیصال خود می کند و می گوید :  

هیچ کتابی به این سوال پاسخ نداده که آیا ملی شدن نفت بهترین راه حل بود ؟ او چنین اظهار نظر می کند :

« .... محققی که علاقمند به مطالعه این موضوع باشد باید به مطبوعات انگلستان در سال‌ های ۱۹۵۱-۱۹۵۳ میلادی مراجعه  نماید تا موفق شود روایت انگلستان از ماجرا با کشف کند.ما دقیقا نمی‌دانیم آمریکایی‌ها در ماجرای ملی شدن نفت چه کردند؟ این موضع گیری‌ها در مطبوعات سال ۳۰-۳۲ قابل رصد کردن است. برخلاف تصور ما آمریکایی‌ها تلاش کردند تا بحران نفت ایران را حل کنند اما دولت ایران نمی‌پذیرفت. آیا تاکنون درباره درستی تصمیمات مصدق بحث شده است؟ یا تاکنون به این سوال پاسخ داده نشده که آیا تنها راه حل پیش روی ایران ملی کردن نفت بود؟ آیا به جز ملی کردن راه دیگری وجود نداشت؟    » ایرنا   27 مرداد1398

از نیم قرن پیش تا کنون ، انباشتی روز افزون از مشکلات ،  پیش پای ما مانده است و رفته رفته می رود به کوهی بدل شود . مشکل ، قبل از آن که به سیاستمداران نسبت داده شود ،  به آن دسته از کارشناسان ربط پیدا می کند که به ظاهر مشعل علم اقتصاد را برای سیاستمداران بر سر دست گرفته اند ،  کارشناسانی با نقش حساس در امور کشور، از برنامه ریزی گرفته تا امور بانکداری و بودجه ،  آنها  تکیه گاه مهم سیاستمداران در تصمیم گیری امور اقتصادی و اجتماعی کشورند . خبط ناخواسته این دسته از کارشناسان طی نیم قرن گذشته ، تاکید می کنیم طی نیم قرن گذشته ، به لحاظ مالی و اقتصادی ، دستگاه سیاست را در کشور به بیراهه سوق داده است . آن ها ناخواسته و بنا به الگویی کهنه ، شفافیت را از رابطه مالی دولت و مردم زدوده اند .  گر چه دور از انتظار است ، بلی این مشکل در ایران اتفاق افتاد و بحرانی پنجاه ساله را برایمان حاصل آورد که هم اکنون نیز ادامه دارد . بد ترین روزها در مواجهه با این بحران را ، امروزما تجربه می کنیم .   

     خروش جوانان دانشجو علیه حکومت شاه در مراکز دانشگاهی ، در دهه های چهل  و پنجاه زمانی بالا گرفت که اندیشه ای چاره ساز از نگاه هوشمندان دور ماند و اوضاع آن زمان ، خشمی زودهنگام را با خود به میدان آورد . خوب به خاطر دارم چگونه هزینه کردن درآمدهای ارزی حاصله از فروش نفت توسط حکومت، هسته اصلی نارضایی دانشجویان بود و نا آرام شان می کرد . دانشجویان معترض و پشتیبانانشان فقط بخش ناچیزی از جمعیت ایران به حساب می آمدند ولی به خیال حود از سوی همه مردم یا به قول بعضی شان همه خلق، سخن می داشتند ، کشورهای بیگانه را در طمع منابع ملی خود می دیدند و واردات بی حد و حصر را ، خرید اسلحه فراوان و دادن اعتبارات هنگفت را به بعضی کشور ها در غرب  نادرست می دانستند . موضوع شرکت نفت و کنسرسیوم نفت ،پرآب و تاب ترین سوژه های اقتصادی و سیاسی در آن روزگار بود . آن ها در خیال خود برای منفعت همه مردم  پا به میدان گذاشته پی گیر حق و منفعت همه مردم می شدند . یادمان هست  خیلی زود صدای تفنگ و شلیک گلوله شنیده شد و  جریانات چریکی از سوی بهترین و غیور ترین جوانان به راه افتاد  و زندانی شدن  پی در پی فعالان سیاسی از راه رسید  . حال می پرسید آن اندیشه  چاره ساز کدام بود ؟  پیش تر از  پاسخ  دادن به این سوال  باید بگویم آن اندیشه ، باز هم و باز هم ، و هنوز هم از نظر ها دور مانده است !